قانون (1) زمین بازی

(1:1) زمین بازی، محوطه ای است به شکل مستطیل که طول آن 40 و عرض آن 20 متر می باشد. این زمین دارای دو محوطه دروازه (قانون 1:4 و قانون 6) و یک محوطه بازی است. دو خط بلند طولی را خطوط کناری و خطوط کوتاه انتهایی را خط دروازه (بین دو پایه دروازه) یا خط بیرونی دروازه (دو طرف دروازه) می نامند.

زمین بازی حداقل باید در طول خطوط کناری، یک متر و در پشت خط بیرونی دروازه، دو متر حریم داشته باشد. وضعیت زمین بازی نباید به صورتی تغییر یابد که باعث کسب آوانتاژ یکی از تیمها شود.

(1:2) در وسط هر خط دروازه، یک دروازه قرار می گیرد. دروازه ها باید به خوبی در زمین یا دیوار پشت آن نصب شده باشند. ابعاد داخلی هر دروازه 2 متر ارتفاع و 3 متر طول دارد. هر دروازه دارای دو پایه است که به وسیله یک تیر افقی به یکدیگر متصل می شوند. لبه پشتی پایه ها با لبه بیرونی خط دروازه منطبق است. پایه ها و قطعه افقی بالای آنها باید مقطعی به ابعاد 8 سانتیمتر داشته باشند. بخش دروازه که از داخل زمین، نمایان است باید سطوح آن با دو رنگ متفاوت که ضمناً با زمینه پشت دروازه اختلاف واضح داشته باشد، رنگ آمیزی شود. دروازه ها باید مجهز به تور باشند به نحوی که توپ پرتاب شده به دروازه، به سرعت از آن خارج نشود.

(1:3) کلیه خطوط زمین، جزء قسمتی از منطقه ای است که آن را محدود می کند. خط دروازه ها مابین دو پایه دروازه 8 سانتیمتر و مابقی خطوط 5 سانتیمتر پهنا دارد. خطوط بین دو منطقه مجاور را می توان به وسیله رنگی متفاوت از کفپوش مجاور آن منطقه، جایگزین نمود.

(1:4) در مقابل هر دروازه، یک محوطه دروازه قرار دارد (قانون 6). محوطه دروازه به وسیله خط محوطه دروازه محدود و معین می شود (خط 6 متر) که به شرح زیر رسم می گردد:

یک خط به طول 3 متر و به فاصله 6 متر موازی و قرینه با خط دورازه در داخل زمین کشیده می شود (از لبه عقبی خط دروازه تا لبه جلویی خط محوطه دروازه) و این خط از هر طرف با یک ربع دایره به شعاع 6 متر (به مرکز زاویه عقب داخلی پایه های دروازه به خط بیرونی دروازه متصل می شود).

(1:5) خط پرتاب آزاد (9 متر) یک خط مقطّع است که طول هر قطعه و فاصله بین قطعات، 15 سانتیمتر است. این خط به فاصله 3 متر و موازی با خط منطقه دروازه رسم می شود.

(1:6) خط 7 متر یک متر طول دارد و موازی با خط دورازه رسم می شود. فاصله این خط با لبه پشتی خط دروازه 7 متر است و دقیقاً در مرکز و مقابل دروازه کشیده می شود.

(1:7) خط محدودیت دروازه بان (4 متر) به طول 15 سانتیمتر و موازی  با خط دروازه کشیده می شود و فاصله این خط با لبه پشتی خط دروازه 4 متر و دقیقاً در مرکز و مقابل دروازه قرار دارد.

(1:8) خط وسط زمین نقاط مرکزی دو خط کناری را به یکدیگر متصل می نماید.

(1:9) خط منطقه تعویض (بخشی از خط کناری) برای هر تیم به فاصله 5/4 متر از خط وسط تعیین شده است. نقطه انتهایی خط منطقه تعویض به وسیله خط موازی با خط وسط و به طول 15 سانتیمتر به سمت داخل خط کناری و 15 سانتیمتر به سمت خارج خط کناری مشخص می گردد.

 قانون (2) وقت بازی، علامت پایانی و تایم اوت

 وقت بازی

(2:1) وقت عادی بازی برای تمامی تیمهایی که 16 سال به بالا دارند در دو نیمه و هر نیمه به مدت 30 دقیقه است که در بین آن 10 دقیقه استراحت داده می شود. وقت عادی بازی برای تیمهای جوانان، دو زمان 25 دقیقه ای برای گروه سنی 12 تا 16 سال و دو وقت 20 دقیقه ای برای گروه سنی 8 تا 12 سال می باشد. در هر دوی این موارد، زمان استراحت 10 دقیقه می باشد.

(2:2) چنانچه مسابقاتی که برنده آن باید معلوم شود، در پایان وقت عادی، مساوی تمام شود، پس از 5 دقیقه استراحت، بازی در وقت اضافی ادامه خواهد یافت. وقت اضافی شامل دو نیمه 5 دقیقه ای همراه با یک دقیقه استراحت در بین دو نیمه خواهد بود. چنانچه مسابقه پس از وقت اضافی اول مجدداً مساوی شود، پس از 5 دقیقه استراحت، وقت اضافی دوم انجام خواهد شد. این وقت اضافی نیز شامل دو نیمه 5 دقیقه ای همراه با یک دقیقه استراحت بین دو نیمه خواهد بود. در صورتی که مسابقه همچنان مساوی باشد، برنده به وسیله مقررات خاص همان مسابقات، تعیین خواهد شد.

علامت پایانی

(2:3) وقت بازی با سوت داور برای اجرای پرتاب شروع، آغاز می شود. بازی به وسیله علامت پایانی ساعت عمومی یا وقت نگهدار خاتمه می یابد. اگر هیچ نوع علامتی داده نشد، داور برای اعلام پایان وقت، سوت خواهد زد (17:10).

توضیح: در صورتی که ساعت عمومی مجهز به علامت اتوماتیک پایانی در دسترس نباشد، وقت نگهدار از یک ساعت رومیزی با یک کورنومتر استفاده کرده و خاتمه مسابقه را با علامتی که می دهد اعلام خواهد کرد. چنانچه از ساعت اتوماتیک استفاده می شود در صورت امکان باید ترتیبی داده شود تا ساعت از صفر به سمت 30 دقیقه وقت را نشان دهد.

(2:4) خطاها و رفتار خلاف روحیه ورزشی که قبل یا همزمان با اعلام پایان وقت، به وقوع می پیوندد، باید جریمه شود (برای وقت استراحت بین دو نیمه یا پایان مسابقه) حتی اگر به علت همزمانی اعلام پایان وقت و وقوع خطا، نتوان همان موقع خطا را اعلام نمود. داوران فقط پس از آنکه ضرورتاً پرتاب آزاد (به استثنای پرتاب آزاد) یا پرتاب 7 متر اجرا شده و نتیجه بلاواسطه آن به دست آمده باشد مسابقه را پایان خواهند داد.

(2:5) در حالی که پرتاب آزاد یا پرتاب 7 متر در حال اجرا بوده یا قبلاً اجرا شده و توپ در فضا می باشد، اگر علامت پایانی وقت، به صدا درآید (برای وقت استراحت بین دو نیمه یا پایان مسابقه) پرتاب باید تکرار شود. قبل از آنکه داوران، پایان مسابقه را اعلام نمایند باید نتیجه بلاواسطه پرتاب تکرار شده مشخص شود.

(2:6) در هنگام اجرای پرتاب آزاد یا پرتاب 7 متر با شرایط ذکر شده در قانونهای 5ـ2:4 در صورتی که بازیکنان یا مسؤولین تیم، مرتکب تخلف یا رفتار خارج از روحیه ورزشی گردند با جریمه شخصی روبه رو می شوند. به هر حال تخلف، در خلال اجرای چنین پرتابی نمی تواند منجر به یک پرتاب آزاد در جهت مخالف شود.

(2:7) چنانچه داوران، متوجه شوند که وقت نگهدار، زودتر از موعد، پایان مسابقه را اعلام کرده است (برای استراحت بین و نیمه و پایان مسابقه) آنها باید بازیکنان را برای ادامه بازی در زمان باقیمانده در زمین نگهدارند. تیمی که در لحظه وقوع زود هنگام بازی، توپ را در اختیار داشته است، در شروع مجدد بازی نیز صاحب توپ خواهد بود. اگر توپ، قبلاً از جریان بازی خارج شده باشد بازی با پرتابی متناسب با آن، با موفقیت ادامه خواهد یافت. اگر توپ در جریان بازی باشد، بازی با یک پرتاب آزاد متناسب با قانون 13:4 الف، ب ادامه خواهد یافت. اگر نیمه اول (یا وقت اضافی) دیرتر از زمان مقرر به پایان برسد، نیمه دوم باید به همان میزان، کاهش یابد. اگر نیمه دوم (یا وقت اضافی) دیرتر از زمان مقرر به پایان برسد، داوران نمی توانند در این وضعیت، تغییری ایجاد نمایند.

تایم اوت

(2:8) داوران تصمیم می گیرند که وقت بازی چه موقع و برای چه مدت متوقف شود (تایم اوت).

در موارد زیر اعلام تایم اوت الزامی است:

الف) هنگام اعلام دو دقیقه تعلیق، دیسکالیفه یا اکسکلود؛

ب) هنگام اعلام پرتاب 7 متر؛

ج) هنگام اعلام تایم اوت تیمی؛

د) هنگام خطای تعویض با ورود بازیکن اضافی به زمین؛

ه) هنگامی که از سوی وقت نگهدار یا سرپرست فنی سوت زده شود؛

و) هنگام ضرورت مشورت بین داوران، طبق قانون 17:8؛

در وضعیتهای مسلم دیگر و متناسب با موقعیت، می توان به صورت عادی نیز تایم اوت اعلام نمود (توضیحات پیرامون قوانین شماره 2). تخلفات در حال تایم اوت، نتیجه ای مشابه تخلفات در خلال وقت بازی را خواهد داشت (پاراگراف اول 16:3).

(2:9) در ارتباط با تایم اوت، داوران به وسیله علامتی به وقت نگهدار اعلام خواهند کرد چه زمانی وقت بازی متوقف و چه زمانی مجدداً شروع شود. توقف وقت بازی به وسیله 3 سوت کوتاه و علامت (شماره 16) به وقت نگهدار اطلاع داده خواهد شد. پس از تایم اوت همواره باید شروع مجدد بازی به وسیله سوت اعلام شود.

(2:10) هر تیم، مجاز به استفاده از یک دقیقه تایم اوت تیمی در هر نیمه از وقت معمول بازی می باشد (توضیحات پیرامون قوانین شماره 3).

قانون (3) توپ

(3:1) توپ، به شکل کروی و جنس آن از چرم و یا مواد مصنوعی است. سطح توپ نباید براق و لغزنده باشد (3ـ17).

(3:2) اندازه توپ شامل محیط و وزن، در رده های مختلف تیمی به صورت متفاوت به شرح زیر است:

* محیط 60ـ58 سانتیمتر و وزن 475ـ425 گرم (اندازه 3 فدراسیون جهانی هندبال) برای مردان و نوجوانان (بالای 16سال)؛

* محیط 56ـ54 سانتیمتر و وزن 375ـ325 گرم (اندازه 25 فدراسیون جهانی هندبال) برای زنان و دختران جوان (بالای 14 سال) و پسران جوان (16ـ12 سال)؛

*محیط 52ـ50 سانتیمتر و وزن 330ـ290 گرم (اندازه 1 فدراسیون جهانی هندبال) برای دختران جوان (14ـ8 سال) و پسران جوان (12 ـ8 سال).

توضیح: شرایط فنی لازم برای توپهای مورد استفاده در کلیه مسابقات بین المللی رسمی در مقررات توپ فدراسیون جهانی هندبال آمده است. اندازه و وزن توپهای مورد استفاده در مینی هندبال، در این قوانین گنجانده نشده است.

(2:3) در هر بازی، حداقل باید دو توپ در اختیار باشد. در جریان بازی، توپهای ذخیره باید در نزدیکترین محل به میز وقت نگهدار باشد. این توپها باید شرایط مشروحه در قانون 2ـ3:1 را داشته باشند.

(3:4) داوران تصمیم می گیرند چه زمانی از توپ ذخیره استفاده شود. در چنین موقعیتی به منظور حداقل توقف اجتناب از اعلام تایم اوت، داوران باید سریعاً توپ ذخیره را وارد بازی نمایند.

قانون (4) بازیکنان، ذخیره ها، تجهیزات و وسایل

بازیکنان

(4:1) یک تیم، شامل 12 بازیکن می باشد. بیش از 7 بازیکن نمی توانند همزمان در داخل زمین باشند، مابقی بازیکنان، ذخیره می باشند. در خلال بازی، همواره تیم باید یک بازیکن داخل زمین خود را به عنوان دروازه بان معین کرده باشد. بازیکنی که به عنوان دروازه بان تعیین شده است می تواند در هر لحظه از بازی به عنوان بازیکن زمین فعالیت نماید؛ همچنین بازیکنان زمین نیز می توانند در هر لحظه از بازی به عنوان دروازه بان فعالیت نمایند (قانون 7:4،4:4). یک تیم در آغاز مسابقه حداقل باید 5 بازیکن در زمین بازی داشته باشد، تعداد اعضا و تیم می تواند در هر لحظه از بازی و همچنین وقت اضافی به 12 نفر برسد. (در مسابقات فدراسیون جهانی هندبال و قاره ای متناسب با مقررات خاص آن مسابقات عمل می شود).

چنانچه در طول مسابقه تعداد بازیکنان یک تیم در زمین از 5 نفر کمتر شود، بازی می تواند ادامه پیدا کند. این بر عهده داوران است که اعلام نمایند تحت چه شرایطی و چه زمانی بازی به صورت قطعی خاتمه یابد (13ـ17).

(4:2) در جریان بازی، یک تیم اجازه دارد حداکثر از چهار نفر مسؤول استفاده نماید. این مسؤولین نمی توانند در جریان یک دور مسابقه، تعویض شوند و یکی از این نفرات باید به عنوان (سرپرست مسؤول تیم) تعیین شود. فقط این مسؤول مجاز خواهد بود با وقت نگهدار، منشی و در صورت امکان داوران صحبت نماید (توضیحات پیرامون قوانین شماره 3).

در جریان بازی، مسؤولین تیم به صورت معمول اجازه ورود به زمین را ندارند؛ تخلف از این قانون به عنوان رفتار خارج از روحیه ورزشی جریمه می گردد. (قوانین 8:4، 16:1د، 16:3د، 16:6 ب شود). مجدداً بازی به وسیله پرتاب آزاد برای تیم مقابل خواهد بود (13:1 الف ـ ب همچنین توضیحات پیرامون قوانین شماره 9).

(4:3) بازیکن یا مسؤول تیم در صورتی واجد شرایط بازی است که در آغاز مسابقه حاضر بوده و نام او نیز در برگ مسابقه ثبت شده باشد. بازیکنان و مسؤولین تیم که پس از آغاز بازی حضور می یابند، باید برای شرکت در بازی از وقت نگهدار/ منشی اجازه گرفته و نام آنها در برگ مسابقه ثبت شود. اصولاً بازیکن واجد شرایط بازی، در هر لحظه می تواند از طریق منطقه تعویض تیم خودی وارد زمین شود (قانونهای 4:4 ، 4:6). بازیکنی که واجد شرایط بازی نیست در صورت ورود به زمین بازی باید دیکالیجه شود (16:6). در این شرایط، بازی به وسیله پرتاب آزاد برای تیم مقابل ادامه خواهد یافت (13:1 الف، ب همچنین توضیحات پیرامون قوانین شماره 9).

بازیکنان ذخیره

(4:4) بازیکنان ذخیره می توانند به صورت مکرر و در هر زمان بدون اطلاع وقت نگهدار/ منشی به زمین بازی وارد شوند، به شرط آنکه بازیکنی که با وی تعویض می شود قبلاً از زمین خارج شده باشد.

بازیکنان همواره باید از منطقه تعویض خودی زمین را ترک یا به آن وارد شوند (4:5)؛ در خصوص تعویض دروازه بان هم این شرایط باید رعایت شود (7ـ4، 10ـ4).

(4:5) جریمه خطای تعویض، 2 دقیقه تعلیق برای بازیکن متخلف خواهد بود. اگر بیش از یک نفر از یک تیم به صورت همزمان مرتکب خطای تعویض شوند فقط اولین بازیکنی که مرتکب خطا شده است جریمه می شود. بازی به وسیله پرتاب آزاد برای تیم مقابل ادامه پیدا می کند (13:1 الف، ب. همچنین توضیحات پیرامون قوانین شماره 9).

(4:6) چنانچه بازیکنی بدون اینکه تعویضی صورت گیرد به صورت اضافی وارد زمین بازی شود یا اینکه یکی از افراد ذخیره از منطقه تعویض به صورت غیرقانونی در بازی شرکت نماید آن بازیکن باید دو دقیقه تعلیق شود. در این حالت، یک بازیکن دیگر باید زمین را ترک نماید تا در مدت دو دقیقه تیم با نیروی کمتری بازی کند (مسلماً این به غیر از بازیکن اضافی وارد شده است که باید زمین را ترک نماید). چنانچه بازیکنی قبل از پایان دو دقیقه تعلیق خود به زمین وارد شود، باید دو دقیقه دیگر تعلیق شود. این تعلیق، بلافاصله انجام می شود و یک بازیکن دیگر به مدت باقی مانده از دو دقیقه اول باید زمین بازی را ترک نماید. در هر دو حالت فوق، بازی به وسیله پرتاب آزاد برای تیم مقابل ادامه پیدا می کند (1ـ13 الف، ب. همچنین توضیحات پیرامون قوانین شماره 9).

 تجهیزات و وسایل

(4:7) همه بازیکنان یک تیم در زمین، باید لباس مشابه و یکنواخت داشته باشند. ترکیب رنگها و طرح لباس دو تیم باید به صورتی باشد که آنها را کاملاً از یکدیگر متمایز نماید. بازیکنی که به عنوان دروازه بان مورد استفاده قرار می گیرد، باید برای لباس خود از رنگهایی استفاده کند که او را از بازیکنان هر دو تیم و همچنین دروازه بان تیم مقابل متمایز نماید (3ـ17).

(4:8) شماره بازیکنان در پشت پیراهن باید حداقل 20 سانتیمتر و در جلو، حداقل 10 سانتیمتر ارتفاع داشته باشد. بازیکنان می توانند از شماره های 1 تا 20 استفاده نمایند. زنگ شماره ها باید از رنگ و طرح پیراهن، کاملاً متمایز باشد. کاپیتان هر تیم باید در قسمت بالای بازو دارای بازوبند باشد. این بازوبند باید تقریباً 4 سانتیمتر پهنا داشته باشد و به رنگی متفاوت از لباس بازیکن باشد.

(4:9) بازیکنان باید از کفش ورزشی استفاده نمایند. پوشیدن و همراه داشتن هر شیئی که برای بازیکنان خطرناک باشد مانند محافظ سر یا صورت، دستبند، ساعت، حلقه، انگشتری، گردن بند یا زنجیر گردن، گوشواره، عینک بدون بند نگهدارنده و یا با قاب سخت و یا هر وسیله خطرناک دیگر ممنوع می باشد (17:3)؛ استفاده از هر بند به شرطی که از مواد نرم قابل ارتجاع ساخته شده باشد، مجاز است. بازیکنانی که این شرایط را رعایت نکنند تا زمانی که ایراد را رفع نکرده اند مجاز به شرکت در بازی نیستند.

(4:10) بازیکنانی که خونریزی دارند و یا بدن یا لباس آنها خونی باشد سریعاً و داوطلبانه باید زمین را ترک نمایند (از طریق یک تعویض معمولی)؛ چنین بازیکنانی تا زمانی که خونریزی آنها قطع نشود، زخم آنها پانسمان نشود و بدن و لباس آنها تمیز نشود، نباید به زمین بازی بازگردند. بازیکنی که به توصیه های داوران در ارتباط با موارد یاد شده توجه ننماید، عمل وی به عنوان رفتار خارج از روحیه ورزشی تلقی می گردد.

(4:11) در هنگام آسیب دیدگی و در خلال تایم اوت، داوران می توانند به دو نفر که واجد شرایط بازی باشند (4:3) برای امداد و کمک به بازیکن مصدوم تیم خود اجازه ورود به زمین دهند (با استفاده از علامت دست شماره 16و 17) (قانونهای 4:20، 16:1د، 16:3د، 16:6 ب).

قانون (5) دروازه بان

دروازه بان، مجاز است که:

(5:1) در محوطه دروازه و در حالت دفاعی، توپ را با هر قسمت از بدن لمس نماید.

(5:2) در داخل محوطه دروازه، همراه با توپ بدون محدودیتهای بازیکنان زمین حرکت نماید (قانون 4ـ7:2، 7:7). با این وجود دروازه بان مجاز نیست در انجام پرتاب دروازه تأخیر نماید (6:5، 12:2، 15:3 ب).

(5:3) هنگامی که توپ را در اختیار ندارد محوطه دروازه را ترک نماید و در بازی شرکت کند در این حالت دروازه بان مشمول مقررات حاکم بر بازیکنان زمین خواهد بود. هنگامی دروازه بان خارج از محوطه دروازه محسوب می شود که با یک قسمت از بدن زمین بازی را در خارج از خط محوطه دروازه لمس نماید.

(5:4) همراه با توپ از محوطه دروازه خارج شود و در زمین بازی مجدداً با آن بازی کند به شرط آنکه توپ کاملاً در کنترل او نباشد دروازه بان مجاز نمی باشد که:

(5:5) در حالت دفاع بازیکن مهاجم را به خطر اندازد (8:2،8:5).

(5:6) در حالی که توپ را در اختیار دارد از محوطه دروازه خارج شود (پرتاب آزاد تحت قانون 1ـ13 الف اگر که داوران قبلاً برای اجرای پرتاب دروازه، سوت زده باشند، در غیر این صورت پرتاب دروازه تکرار می گردد).

(5:7) پس از انجام پرتاب دروازه قبل از اینکه سایر بازیکنان، توپ را لمس کنند آن را در زمین بازی مجدداً لمس نماید (1ـ13 الف).

(5:8) در حالی که داخل محوطه دروازه قرار دارد توپی را که روی زمین خارج از محوطه دروازه ساکن یا در حال غلتیدن است لمس نماید (1ـ13 الف).

(5:9) توپی را که روی زمین خارج محوطه دروازه ساکن یا در حال غلتیدن است به داخل محوطه دروازه حمل کند (1ـ13 الف).

(5:10) همراه با توپ از زمین بازی به محوطه دروازه باز گردد (1ـ13 الف).

(5:11) توپی را که در محوطه دروازه ساکن است یا به سمت زمین بازی در حرکت می باشد با پا یا ساق پایین تر از زانو لمس نماید (1ـ13 الف).

(5:12) در هنگام اجرای پرتاب 7 متر قبل از اینکه توپ از دست پرتاب کننده رها شود، خط محدودیت دروازه بان (خط 4 متر) و یا امتداد آن را از دو طرف قطع نماید (14:9).

توضیح: تا زمانی که یک پای دروازه بان در پشت یا روی خط محدودیت (4 متر) قرار دارد، او می تواند پای دیگر و یا هر قسمت از بدن خود را در فضا حرکت داده و از این خط عبور دهد.

قانون (6) محوطه دروازه

(6:1) فقط دروازه بان حق ورود به محوطه دروازه را دارد (با این وجود به قانون 6:3 مراجعه شود). ورود به محوطه دروازه که شامل خط منطقه دروازه نیز می باشد، زمانی محرز می شود که بازیکن، این محوطه یا خط آن را با هر قسمت از بدن لمس کند.

(6:2) هنگامی که بازیکن زمین وارد محوطه دروازه شود، تصمیمات زیر اتخاذ می شود:

* پرتاب آزاد هنگامی که بازیکن زمین همراه با توپ وارد محوطه دروازه شود (13:1 الف).

* پرتاب آزاد وقتی که بازیکن زمین بدون توپ به محوطه دروازه وارد شود و از این طریق آوانتاژی کسب نماید (1ـ13 الف، ب همچنین 16:2 ج).

* پرتاب 7 متر هنگامی که بازیکن مدافع وارد محوطه دروازه شود و یک شانس مسلم گل را از بین ببرد (14:1 الف).

والیبال

والیبال

بازی ایتالیا و روسیه در سال ۲۰۰۵
بلندپایه‌ترین سازمان	فیبا
تاریخ پیدایش	۱۸۹۵ , Holyoke, ماساچوست ,  ایالات متحده آمریکا
مشخصات
تعداد اعضای هر تیم	۶
انواع	داخل سالن, ساحلی, نشسته
لوازم	توپ والیبال, تور
سال ورود به المپیک	۱۹۶۴
ن • ب • و

والیبال یک ورزش گروهی می‌باشد که در آن بازیکنان در دو تیم شش نفره در دو سوی یک تور قرار می‌گیرند و تلاش می‌کنند تا با توجه به قوانین بازی، توپ را از روی تور در زمین تیم مقابل فرود آوردند.^[۱]

والیبال در سال ۱۸۹۵ در کشور آمریکا متولد و در المپیک ۱۹۶۴ توکیو برای نخستین بار در برنامه بازی‌های المپیک قرار گرفت، فراگیر شد و تقریبا در تمام دنیا بازی می‌شود که در شرق آسیا و همچنین کشورهای برزیل و ایتالیا محبوب‌تر است. این رشته تقریبا برای تمام گروه‌های سنی مناسب هست و وسایل بازی شامل توپ و تور می‌باشد.

تولد والیبال

والیبال ورزش مورد علاقه سربازها در جنگ جهانی دوم بود. ورزش والیبال که در ابتدا مینتونت (Mintonette) نامیده می‌شد در سال ۱۸۹۵ - یعنی چهار سال پس از تولد بسکتبال - توسط فردی بنام ویلیام جی. مورگان ابداع شد. مورگان متولد سال ۱۸۷۰ در شهر نیویورک بود که پس از تحصیل در کالج جوانان مسیحی مسئولیت تهیه برنامه‌های ورزشی برای سلامتی و تندرستی مردان به او واگذار شده بود.

او این بازی را با ترکیب بازی‌های بسکتبال، تنیس و هندبال ایجاد کرد و هدفش طراحی ورزشی بود که برای افرادی که تمایل به تحرک کمتری دارند، مناسب باشد.

قوانین بازی در ابتدا بسیار ساده بود چرا که بیشتر از آن که شبیه ورزش باشد، یک تفریح محسوب می‌شد اما به تدریج پس از آن که این ورزش در کشورهای دیگر – به خصوص فیلیپین - نیز علاقه‌مندانی یافت، لزوم تدوین قوانین رسمی برای آن احساس شد.

تور اولیه‌ای که برای این بازی در نظر گرفته شده بود با ایده از تنیس، ۲ متر انتخاب شد و با توپ بسکتبال شبیه به بازی هندبال انجام می‌شد. این ورزش تا سال ۱۹۰۰ توپ مخصوصی برای خود نداشت و با هر توپی - از جمله توپ بسکتبال – آن را بازی می‌کردند. هدف هر تیم آن بود که توپ را در زمین حریف فرود بیاورد و در این راه توپ در دست یاران خودی می‌چرخید. در سال ۱۹۱۲ امتیازهای هر گیم ۲۱ تعیین شد و ارتفاع تور نیز بیشتر شد.

فیلیپینی‌ها اولین قانون مدون برای این بازی را در سال ۱۹۱۶ تهیه کردند و به دنبال آن در سال ۱۹۲۸ اتحادیه والیبال ایالات متحده آمریکا تشکیل شد و به وضع قوانین این ورزش اقدام کرد.

گاه‌نگار

• ۱۹۱۷: امتیازهای هر گیم از ۲۱ به ۱۵ تغییر کرد.
• ۱۹۲۰: تعداد ضربات برای هر طرف به ۳ محدود شد.
• ۱۹۲۲: اولین دوره رسمی مسابقات در بروکلین با حضور ۲۷ تیم از ۱۱ ایالت آمریکا برگزار شد.
• ۱۹۳۰: اولین بازی والیبال ساحلی دو نفره انجام شد.
• ۱۹۴۷: فدراسیون بین‌المللی والیبال (به فرانسوی: Federation Inteationale De Volley Ball) به اختصار FIVB تشکیل شد.
• ۱۹۴۸: اولین دوره مسابقات رسمی والیبال ساحلی انجام شد.
• ۱۹۴۹: اولین دوره مسابقات قهرمانی والیبال جهان در شهر پراگ، چکسلواکی برگزار شد.
• ۱۹۶۴: والیبال برای اولین بار به جمع ورزش‌های المپیکی پیوست.
• ۱۹۸۷: والیبال ساحلی از ورزش‌های رسمی بازی‌های جهانی شد.
• ۱۹۹۶: والیبال ساحلی دو نفره نیز به عنوان ورزش رسمی المپیک شناخته شد.

گذشتهٔ والیبال

ویلیام مورگان

والیبال در سال ۱۸۹۵ توسط ویلیام.ج.مورگان مدیر Y. M.C.A در هولیوک ایالت ماساچوست امریکا ابداع شد. تحت تأثیر محبوبیت فراوان بسکتبال در بین عامه، مورگان تصمیم گرفت برای دانشجویان خود ورزشی را به وجود آورد که بازی از روی تور انجام گیرد و لذت بخش باشد. مورگان با استفاده از تویی توپ بسکتبال که به دلیل سبکی وزن، به دست‌ها آسیب نمی‌رساند، بازی را شروع کرد. با وجود این که به طور آهسته و کند از Y.M.C.A آغاز شد ولی طولی نکشید که در کلیه شهرهای ماساچوست و نیوانگلند عمومیت یافت. در اسپرینگ فیلد، دکتر ت. آهالستیگ با مشاهده بازی، مینتونت را به والیبال تغییر نام داد، زیرا قصد اساسی از بازی کردن، فرستادن و برگشت دادن (رد و بدل کردن) توپ از روی تور است که کلمه والیبال، در معنا، این نیت را مشخص می‌سازد. با اینکه والیبال در آغاز ورزشی سالنی بود و در محل‌های سرپوشیده انجام می‌شد و اساسا برای فعالیت‌های سرگرم کننده پیشه‌وران و تجار اختصاص یافته بود ولی کم‌کم به زمین‌های روباز کشیده شد و به عنوان یکی از فعالیت‌های جالب توجه تابستانی درآمد و به شدّت پیگیری می‌شد.

دگرگونی‌ها

در آغاز برای بازی والیبال قوانین خاصی تدوین نشده بود، هر فرد و در هر کشوری به میل خود و به طریق مختلف با توپ بازی می‌کرد. رفته‌رفته والیبال در مناطق و نواحی مختلف جهان گسترش می‌یافت.

کم‌کم قوانینی برای این بازی وضع شد و روش‌ها و حرکات تکنیکی جایگزین حرکات قبلی گردید. در سال ۱۹۰۰ پذیرفته شد که امتیازات هر ست بازی ۲۱ پوئن (امتیاز) باشد. در سال ۱۹۱۲ سیستم چرخش به تصویب رسید. در سال ۱۹۱۷ پذیرفته شد که هر ست بازی ۱۵ امتیاز باشد. در سال ۱۹۱۸ تعداد بازیکنان هر طرف زمین ۶ نفر پیشنهاد شد، که مورد قبول عامه قرار گرفت. در سال ۱۹۲۱ موافقت شد که هر تیم با حداکثر سه ضربه توپ را به طرف دیگر بفرستد. در سال ۱۹۲۳ اندازه زمین بازی ۹×۱۸ متر تعیین شد.

به مرور در سال‌های بعد، قوانین فراوانی برای این بازی وضع شد و در بسیاری از قوانین قبلی نیز تغییراتی حاصل گشت. هم‌اکنون نیز هر چهار سال یک بار در کنگره جهانی والیبال تغییراتی در قوانین بازی به تصویب می‌رسد. از جدیدترین و مهمترین قوانین مانند تغییر روش امتیازگیری به رالی، سقف امتیاز ۲۵ برای ست‌های اول، دوم، سوم و چهارم و امتیاز ۱۵ برای ست پنجم و افزودن بازیکن آزاد،

پذیرش والیبال از سوی دیگر کشورها

اولین کشور خارجی که والیبال را پذیرفت، کشور کانادا و به سال ۱۹۰۰ بود. اساسا نهضت Y.M.C.A (سازمان جوانان مسیحی) در معرفی این ورزش به دیگر کشورهای جهان و گسترش آن، سهم فراوانی دارد.

بازی والیبال در پایان سال ۱۹۰۰ به هندوستان و در سال‌های ۱۹۰۵ به کوبا، ۱۹۰۹ به پورتوریکو، ۱۹۱۰ به فیلیپین، ۱۹۱۲ به اورگوئه، ۱۹۱۳ به چین و ۱۹۱۷ به ژاپن و به تدریج از سال ۱۹۱۴ به بعد توسط سربازان آمریکایی و مستشاران و اشخاص دیگر به کشورهای اروپایی از قبیل فرانسه، چکسلواکی، لهستان، شوروی، بلغارستان معرفی شد و گسترش یافت.

پذیرش این ورزش در اروپا در ابتدا کند بود. فرانسه، چکسلواکی و لهستان سه کشوری بودند که قبل از دیگران اقدام به تشکیل فدراسیون ملی والیبال در کشور خود نمودند. شوروی که در سال ۱۹۲۳ اقدام به تأسیس انجمن ملی والیبال نمود، برای پیشرفت و دگرگونی آن فعالیت زیادی به عمل آورد. شوروی از کشورهایی است که در پیشرفت تکنیک و تاکتیک والیبال و تنظیم قوانین در جهان سهم به سزایی دارد و همواره از قدرت‌های بزتر این ورزش بوده‌است.

کشورهای فرانسه، چکسلواکی و لهستان پس از تشکیل فدراسیون ملی مصمم شدند که با کمک کشورهای دیگر فدراسیون جهانی والیبال را تأسیس نمایند و در سال ۱۹۳۶ به هنگام بازی‌های المپیک در برلین آلمان در این زمینه فعالیت زیادی نمودند ولی با آغاز جنگ جهانی دوم و طغیان آن در اروپا اقدامات آنان متوقف شد. به طور کلی تغییرات و پیشرفت والیبال را می‌توان به سه دوره تقسیم نمود، دوره اول از سال آغاز تا سال ۱۹۱۸، دوره دوم از سال ۱۹۱۹ تا سال ۱۹۴۶ و دوره سوم از سال ۱۹۴۷ به بعد که تغییرات و پیشرفت اساسی والیبال در دوره سوم صورت پذیرفته‌است. پس از جنگ جهانی دوم، فعالیت‌های فراوان برای حرکت جدید به والیبال مجدداً آغاز شد و اولین مسابقه بین‌المللی در قاره اروپا بین تیم‌های ملی فرانسه و چکسلواکی در پاریس برگزار گردید. و در آوریل ۱۹۴۷ کنگره‌ای با شرکت نمایندگان چهارده کشور از سراسر جهان در پاریس برگزار و موافقت شد که فدراسیون بین‌المللی والیبال (F.I.V.B) در پاریس تشکیل شود و پل لیبود فرانسوی به عنوان اولین رئیس انتخاب شود.

امروزه این فدراسیون حدود ۲۱۷ کشور عضو دارد (سال ۲۰۰۷) و بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از مردم جهان والیبال بازی می‌کنند. اولین رئیس فدراسیون جهانی والیبال پل لیبود تا سال ۱۹۸۴ (یعنی ۳۷ سال) ریاست را برعهده داشت.

پس از تأسیس فدراسیون جهانی والیبال، کمیته‌های مختلفی در داخل آن به وجود آمد و برنامه مسابقات رسمی جهانی تنظیم و آغاز شد. در سال ۱۹۴۹ اولین دوره مسابقات جهانی والیبال برای مردان در پراگ و در سال ۱۹۵۲ دومین دوره مسابقات جهانی مردان و اولین دوره مسابقات جهانی زنان در مسکو برگزار شد. برنامه این مسابقات بطور منظم هر چهار سال یک بار تاکنون در کشورهای مختلف انجام شده‌است.

در سال ۱۹۶۴ مسابقات والیبال مردان و زنان به برنامه بازی‌های المپیک ۱۹۶۴ توکیو اضافه شد. علاوه بر مسابقات قهرمانی جهان و المپیک، مسابقات والیبال مردان و زنان در سراسر جهان با عنوان‌های جام جهانی، لیگ جهانی، قهرمانی اروپا، پان آمریکن، قهرمانی آسیا، بازی‌های آسیایی، والیبال ساحلی، یونیور سیاد، قهرمانی آفریقا، ارتش‌های جهان، گراندپری زنان، راه‌آهن‌های جهان، قهرمانی ناشنوایان، قهرمانی معلولین، پارالمپیک معلولین، قهرمانی کشورهای عربی، چهار تیم برتر، جایزه بزرگ، ستاره‌ها و تورنمنت‌های جهانی و دوستانه و غیره در گروه‌های سنی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان بطور منظم انجام می‌شود. در تاریخچه والیبال جهان باید کشور ژاپن را به عنوان دگرگون کننده تکنیک‌ها، تاکتیک‌ها و آمادگی جسمانی در والیبال معرفی نمود (دگرگون کننده در سرویس، ساعد، انواع تاسخ‌ها، توپ‌گیریخ و انواع آبشارهای سرعتی با پاس‌های کوتاه الف و ب و ترکیبی و به ویژه بدنسازی).

قهرمانی غرور انگیز تیم ملی والیبال ایران برای اولین بار و شادمانی 16 هزار تماشاگر در سالن ورزشگاه آزادی

ادعای جدید چینی ها

65=64

شاید باور کردنش سخت باشه! ولی طبق استدلالی که در این تصویر متحرک توسط

 چینی ها بیان شده 65=64

مقررات و قوانین بسکتبال               ۱) تعریف: بازی بسکتبال توسط دو تیم انجام می پذیرد که هر تیم شامل ۵ بازیکن می باشد، هدف آنها عبور دادن توپ از حلقه و ممانعت از گل زدن تیم مقابل است. اندازه زمین بسکتبال باید (۲۸*۱۵) یا (۲۶*۱۴) یا (۲۴*۱۲) باشد و ارتفاع زمین بازی تا سقف سالن باید هفت متر باشد. تمامی خطوط زمین باید ۵ سانتیمتر عرض داشته باشد: شعاع دایره ها باید ۰۸/۱ متر باشد. اندازه تخته باید ۱۸۰ * ۰۵/۱ متر باشد که با فاصله ۰۹/۲متر از سطح زمین نصب می گردد. یک بازی بسکتبال با یک سر داور و یک داور، منشی، وقت نگهدار مسؤول ۲۴ ثانیه، مسؤول تابلو و یک ناظر فنی مسابقات برگزار می شود. بازی بسکتبال با ۵ بازیکن شروع می شود و با دو نفر هم می توانند ادامه دهند کمتر از دو نفر بازی انجام نمی شود. بازی در چهار پریوت ده دقیقه ای انجام می شود. بین ده دقیقه اول و دوم یک وقت دو دقیقه استراحت و بین ده دقیقه دوم و سوم که نیمه اول هم نامیده می شود یک وقت ده تا پانزده دقیقه استراحت و بین ده دقیقه سوم و چهارم یک وقت دو دقیقه ای استراحت انجام می شود. تایم استراحت هر ده دقیقه، یک تایم استراحت یک دقیقه ای و ده دقیقه آخر تیمها می توانند از دو تایم استراحت یک دقیقه ای استفاده نمایند. ۲) تخلف ها: ـ سه ثانیه: زمانی که تیمی توپ را در اختیار دارد نباید هیچ یک از بازیکنان آن تیم بیش از سه ثانیه در منطقه ذوزنقه تیم مقابل توقف نمایند. تمامی خطوط منطقه ذوزنقه جزء منطقه محدوده محسوب می شوند . ـ هشت ثانیه: زمانی که بازیکنی مالکیت توپ را در زمین دفاعی خود در اختیار می گیرد بایستی در عرض هشت ثانیه توپ را از زمین خارج کرده و به زمین حمله ببرد. ـ ۲۴ ثانیه: اگر تیمی مالک توپ شده باشد. باید در عرض ۲۴ ثانیه توپ را وارد حلقه حریف بکند یا به طرف حلقه تیم مقابل شوت بزند در زدن شوت توپ باید حتماً به حلقه بخورد تا ۲۴ ثانیه صفر شود اگر توپ به تخته بخورد ۲۴ ثانیه ادامه می یابد و اگر توپ توسط تیم مقابل اوت شود باز هم ۲۴ ثانیه ادامه می یابد. ۲۴ ثانیه موقعی صفر می شود که ۱) خطا صورت بگیرد ۲) بازیکن تیم مقابل با پا توپ را به اوت بیاندازد. اگر دستگاه ۲۴ ثانیه بوق بزند و توپ از دست بازیکن رها شده و در هوا باشد، اگر گل شود گل قبول می باشد. اگر در هوا با دست بازیکنی لمس شود و گل شود گل مردود می باشد . ـ رانینگ: موقعی که بازیکن توپ را در دست گرفته و یک یا دو گام به اطراف برود، رانینگ نام دارد. ـ پای پیوت: اگر بازیکنی توپ را در دست داشته و یک پا را ثابت و پای دیگر را به هر طرف که بخواهد به حرکت در آورد پای ثابت را پای پیوت می گویند. اگر بازیکنی با توپ با دو پا همزمان به زمین بیاید هر دو پای او پای پیوت می باشد. اگر یک پای خود را بلند کند پای دیگر به عنوان پای پیوت خواهد بود. ۳) خطاها: خطای شخصی: ۱) بلاک کردن ۲) شارژ کردن ۳) دفاع از پشت سر ۴) تماس با دست ۵ ) نگهداشتن ۶) استفاده غیرقانونی از دستها ۷) هل دادن ۸) اسکرین غیر قانونی خطای شخصی در تمامی حالات جهت بازیکن خاطی اعلام می شود. ـ خطای طرفین: خطایی است که دو بازیکن مخالف روی همدیگر در یک زمان انجام می دهند. ـ خطای غیر ورزشی: خطای شخصی است که به طور عمد روی بازیکن با توپ و یا بدون توپ صورت می گیرد و جریمه آن دو پرتاب آزاد و مالکیت توپ از وسط زمین می باشد. ـ دیسکالیفه: هرگونه خطایی خارج از روحیه ورزشکاری را با دیسکالیفه (اخراج از زمین بازی) جریمه و دو پرتاب آزاد و مالکیت توپ از وسط زمین به حریف داده می شود. ـ خطای فنی: خطایی است که بدون برخورد بازیکن بوجود می آید. جریمه آن یک پرتاب آزاد با مالکیت توپ از وسط زمین می باشد. خطای فنی برای بازیکن ذخیره دو پرتاب آزاد با مالکیت توپ و خطای فنی برای مربی و همراه تیم دو پرتاب آزاد و مالکیت توپ است. ـ خطای تیمی: در هر ده دقیقه، تیمی که خطاهای انجام شده آن بیش از ۴ خطا باشد، خطای تیمی محسوب می شود و جریمه آن دو پرتاب آزاد توسط بازیکنی که خطا روی آن اتفاق افتاده است انجام می شود. sciency.blogfa.com

مطالب ارسال شده به آفتاب

اریخچه بسکتبال درجهان

 تا قبل از سال ۱۸۹۱ میلادى ورزش‌هاى فوتبال آمریکایى (American footbal) و بیسبال (Baseball) نزد مردم ایالات متحده بسیار محبوب و مورد توجه بودند. این دو روش به‌علت ویژگى‌هاى خاص خود و نیاز به مکان بسیار بزرگ در فضاى آزاد و بنابراین در فصول معینى از سال قابل اجرا بودند. لذا در فصل زمستان فعالیت‌هاى ورزشى بسیار کم‌رونق و به ژیمناستیک، حرکات سوئدى و راهپیمایى خلاصه شده و در بعضى نقاط بصورت تعطیل در مى‌آمد. از این رو دست‌اندرکاران امر بر آن شدند تا ورزشى ابداع نمایند که از طرفى امکان اجراى آن در تمام فصول سال میسر باشد و از طرف دیگر حدفاصل زمانى بین فوتبال و بیسبال را پر کند. علاوه بر این، هدف دیگرى که با ابداع ورزش در مدّنظر قرار داشت ادامهٔ فعالیت‌هاى ورزشى ورزشکاران دو رشتهٔ فوق بود تا بدین وسیله بتوانند با ادامهٔ این‌گونه فعالیت‌ها در خارج از فصل مسابقات خود را در فرم ایده‌آل نگاهداشته و در فصل بعدى با آمادگى بیشترى تمرینات خود را آغاز نمایند. با توجه به نکات فوق بود که بسکتبال در سال ۱۸۹۱ توسط یکى از اساتید ورزش کالج اسپرینگ فیلد (Springfield) به نام دکتر جیمز نیسمیت (James A. Naismith) اختراع شد. چون در این ورزش از سبد و توپ استفاده مى‌شد و هدف پرتاب و قرار توپ در داخل سبد بود لذا نام بسکتبال را بر روى آن نهاد. در این سال براى اولین‌بار بود که این ورزش در کالج مذکور در ایالت ماساچوست (Massachusetts) آمریکا اجرا گردید.  

 وسایل اولیه عبارت بودند از یک سبد هلو و لاستیک داخلى توپ فوتبال. پنج اصل اساسى در شکل گرفتن این ورزش مورد توجه قرار گرفت که عبارت بودند از:  

 ۱. این بازى به یک توپ نیاز دارد که بایستى بزرگ، سبک و به وسیلهٔ دو دست حمل شود،  

 ۲. هیچ‌کس اجازه ندارد زمانى که توپ را در اختیار دارد بدود،  

 ۳. هنگامى که توپ در جریان است هیچ‌یک از بازیکنان مجاز نیستند محدودیتى براى بدست آوردن توپ توسط سایر بازیکنان به وجود آورند،  

 ۴. هر دو تیم منطقهٔ مشابهى را اشغال مى‌نمایند،  

 ۵. سبد (حلقه) بایستى افقى بوده و در مکانى بالاتر از بازیکنان قرار داشته است آلونزواستگ (Dale Hanson, Basketbabll(New Jersey: Prentice-Hall Inc. Englewood Cliffs, 1972), PP.65) .  

 نحوهٔ قرار گرفتن سبد هلو به این صورت بود که یا آن را روى پایه‌اى نصب مى‌کردند و یا به بالکن موجود در سالن متصل مى‌شد. در کنار این پایه یا بالکن نردبانى قرار داشت که هر موقع توپ به ثمر مى‌رسید یکى از بازیکنان از آن بالا مى‌رفت و توپ را از داخل آن خارج نموده، بازى مجدداً از نیمهٔ زمین آغاز مى‌گردید. در سال ۱۸۹۲ یعنى به فاصلهٔ یک سال پس از اختراع بسکتبال مسابقه‌اى توسط دو تیم به نمایش گذاشته شد که یکى از تیم‌ها را دکتر نیسمیت و دیگرى را آموس آلونزواستگ (Amos Alonzo Stagg) رهبرى مى‌نمود. پس از اجراى این نمایش بود که ورزش بسکتبال به سرعت توسعه و گسترش یافته و روز به روز محبوبیت بیشترى بین جوانان کسب نمود.  

 بسکتبال برخلاف بسیارى از ورزش‌هاى دیگر از ابتداى امر مورد توجه خانم‌ها نیز قرار گرفت و اولین تیم بانوان در سال ۱۸۹۱ در محل کار یا دانشکدهٔ مخترع آن تشکیل و در سال ۱۸۹۹ میلادى براى اولین‌بار کتاب قانون بسکتبال براى بانوان منتشر گردید.  

 بررسى و مطالعهٔ قوانین و مقررات این بازى در گذشته و تغییرات آن بازگوکنندهٔ جالبى از جنبه‌هاى مختلف گسترش این ورزش مى‌باشد بدین معنى که بسکتبال در ابتدا خیلى آرام و آهسته اجرا مى‌شد و به قدرت جسمانى کمتر نیاز داشت. زمین بازى در مراحل اولیه گسترش این ورزش به سه قسمت تقسیم مى‌شد و بازیکنان هر ناحیه تنها مى‌توانستند در منطقهٔ مربوط به خود به فعالیت بپردازند. بعدها که بازى از سرعت بیشترى برخوردار شد زمین بازى نیز به دو قسمت تبدیل گردید. در آغاز پیدایش بسکتبال بازیکنان مجاز بودند تنها یکبار توپ را زمین بزنند. بعدها این تعداد به دو و سه بار افزایش یافت. در حال حاضر این تعدا محدود نبوده و بازیکن مجاز است با توجه به موقعیت خود در زمین بازى پس از در اختیار گرفتن توپ هر چند بار که مایل باشد آن را به زمین بزند.  

 نکات جالبى که در مجموعهٔ سیزده‌گانهٔ قوانین مقدماتى بسکتبال در آن زمان جاى داشت عبارت بودند از:  

 ۱. امکان ضربه زدن به توپ وجود داشت اما نه با مچ دست،  

 ۲. هرگاه بازیکنى به هر دلیلى از بازى اخراج مى‌شد بازیکن دیگرى به جاى وى به بازى وارد نمى‌شد،  

 ۳. یک امتیاز به نفع تیم مقابل تیمى که مرتکب سه خطا شده بود ثبت مى‌شد،  

 ۴. وقتى توپى از زمین خارج مى‌شد اولین فردى که آن را لمس مى‌کرد صاحب آن شناخته شده و مى‌توانست توپ را به داخل زمین پرتاب نموده و آن را به جریان بگذارد.  

 ۵. بازى از دو نیمهٔ ۱۵ دقیقه‌اى و یک استراحت ۵ دقیقه‌اى بین دو نیمه تشکیل مى‌شد.  

 تعداد بازیکنانى که یک تیم را تشکیل مى‌دادند به اندازهٔ زمین بستگى داشت و بین ۳ الى ۴۰ نفر متغیر بود. تعداد کمتر از حالت تکنیکى و علمى بیشتر و تعداد زیادتر از جنبهٔ تفریحى بیشترى برخوردار بود. بهترین شکل یک تیم از نظر تعداد و ترکیب نفرات به این صورت بوده: یک دروازه‌بان، دوگارد، سه سانتر، دو فوروارد و یک بازیکن در انتهاى زمین. بنابراین در آغاز تعداد مطلوب براى یک تیم ۹ نفر بود. وظیفهٔ دروازه‌بان و دو گارد جلوگیرى از کسب امتیاز توسط بازیکنان تیم مقابل، فورواردها مسؤول کسب امتیاز و سانترها نقش تغذیه‌کنندهٔ بازیکنانى را که در جلو بهترین فرصت را در اختیار داشتند عهده‌دار بودند. بازیکنان در این زمان از لباس ژیمناستیک که عبارت بود از یک شلوار بلند و بلوز آستین کوتاه استفاده مى‌کردند.  

 فقدان قوانین و مقررات در دورهٔ مقدماتى بسکتبال باعث پیدایش مسائل اجرایى بسیار و در نتیجه کاهش جذابیت این بازى شد. به‌طور مثال بازیکنان بلندقد در کنار سبد مى‌ایستادند و با دریافت توپ از سایر بازیکنان آن را به ثمر مى‌رساندند و احتمالاً از انجام حرکات جالب که در حال حاضر در بازى بسکتبال و به‌ویژه در تاکتیک‌هاى حمله مشاهده مى‌شود خبر و اثرى نبود. مسئلهٔ دیگرى که از تحرک بازى مى‌کاست آن بود که بازیکن هرقدر مایل بود مى‌توانست توپ را نزد خود نگاهدارد و به همین نحو یک تیم مى‌توانست به مدت دلخواه توپ را حفظ نماید (دکتر مهدى نمازیزاده و امیر سبکتکین، کتاب چاپ نشدهٔ بسکتبال، ۱۳۵۶).  

 این وضع تا سال ۱۹۳۰ با تغییرات جزئى که به نمونه‌هایى از آن اشاره خواهد شد ادامه داشت.  

 ۱. ابتدا به هر پرتاب یک امتیاز و به پرتاب‌هاى دورتر از ۶ متر ۳ امتیاز تعلق مى‌گرفت.  

 ۲. تعداد خطاهایى که به اخراج بازیکن منتهى مى‌شد از ۲ به ۵ نفر افزایش یافت.  

 ۳. تعداد متغیر بازیکنان در سال ۱۸۹۷ روى ۵ نفر افزایش یافت.  

 ۴. دریبل‌کننده تنها مى‌توانست با یک دست دریبل کند و تا سال ۱۹۰۱ اجازهٔ شوت نداشت.  

 ۵. در سال ۱۹۰۸ استفاده از هر دو دست در دریبل مجاز شد.  

 در سال ۱۹۳۰ تحول چشمگیرى در این ورزش به وجود آمد و با تجدیدنظر در مقررات موجود و تکمیل آنها بسکتبال به سمت تکامل هرچه بیشتر گام برداشت. در این سال بود که هنک‌لوئى ستى (Hank Louisetti) دانشجوى دانشگاه استانفورد کالیفرنیا براى اولین‌بار شوت جفت را به نمایش گذاشت و باعث افزایش تحرک و در نتیجه محبوبیت این ورزش در بین جوانان گردید. این اختراع به همراه قوانینى نظیر قانون ۳ ثانیه و ۱۰ ثانیه (۱۹۳۶) که به افزایش تحرک بازیکنان منجر گردید باعث شد که این مرحلهٔ بعنوان نقطهٔ عطفى در توسعه و گسترش بسکتبال محسوب شود زیرا علاوه بر افزایش قابل ملاحظهٔ سرعت در بازی، از نقطه نظرهاى تکنیکى و تاکتیکى باعث پیدایش عوامل مختلف نسبت به دستیابى به هدف و پرتاب توپ در سبد شد.  

 امروزه در بسیارى از کشورهاى جهان بازى بسکتبال جاى خود را در بین ورزش‌ها پیدا نموده و طرفداران زیادى دست‌وپاکرده است به‌طورى‌که در اکثر مدارس و یا دانشگاه‌ها و سایر مؤسسات آموزشى جوانان به اجراى آن مبادرت مى‌ورزند. (دکتر مهدى نمازیزاده و امیر سبکتکین کتاب چاپ نشدهٔ بسکتبال ۱۳۵۶)تا سال ۱۹۳۲ بسکتبال در جمع ورزش‌هاى المپیکى قرار نداشت. در المپیک ۱۹۳۶ برلین بود که براى اولین‌بار این رشته به لیست ورزش‌هاى متداول المپیک افزوده گشت و اولین دورهٔ مسابقات آن با شرکت ۲۱ تیم برگزار شد.  

 این بازى به سال‌‌هاى ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ شمسى براى اولین‌بار توسط آقاى فریدون شریف‌زاده که در آن زمان تحصیلات عالیهٔ خود را در کشور ترکیه به پایان رسانیده بود، ارائه شد. نامبرده در کالج البرز این ورزش را متداول نمود و سپس سایر مربیان ورزش در کشور به ترویج آن مبادرت ورزیدند. آهنگ گسترش بسکتبال در ایران نیز مانند سایر کشورهاى جهان بسیار سریع بود به‌طورى‌که بیش از ۱۰ سال از آن تاریخ نگذشته بود که تیم بسکتبال کشور ما در بازى‌هاى المپیک ۱۹۴۸ لندن شرکت نمود. 

کد مطلب : 5640           ورزش بسکتبال در سال ۱۳۱۰ در ایران معرفى شد

تاریخچه بسکتبال درایران

ورزش بسکتبال در سال ۱۳۱۰ در ایران معرفى شد. از آن تاریخى تاکنون این ورزش مورد توجه علاقمندان قرار گرفته است.  

 این ورزش ابتدا در مدارس کشور شروع و به‌طور وسیعى گسترش یافت به‌طورى‌که اکثر بازیکنان شاخص از درون مدارس و دانشگاه‌ها و سپس باشگاه‌ها به تیم ملى راه پیدا کردند.  

 در سال ۱۳۱۴ براى اولین‌بار توسط آقاى فریدون شریف‌زاده بسکتبال در کالج البرز تهران رسماً برگزار و آهنگ گسترش بسکتبال در ایران مثل دیگر کشورهاى جهان در سال‌هاى اولیه بسیار سریع بود.  

 بیش از ۱۰ سال بعد از سال ۱۳۱۴ انجمن بسکتبال و والیبال توأماً تأسیس و فعال شد که مسؤولیت آن به‌عهدهٔ آقاى کاظم رهبرى بود.  

بسكتبال در ايران در سالهاي 1310 به بعد بطور غيررسمي فعاليتش در بعضي از مدارس دنبال شد تا اينكه در سال 1314 اين ورزش بطور رسمي بوسيله آقاي فريدون شريف زاده معرفي شد و بطور سريع در كليه استانهاي كشور از طريق مدارس مدارس اشاعه پيدا كرد.

در سال 1324 فدراسيون بسكتبال ايران تاسيس شد.
در سال 1948 براي اولين بار تيم ملي ايران در المپيك لندن شركت كه بازيكنان تيم ايران افراد مشروحه ذيل بودند :
دكتر صعودي پور-حسين سروري-حسين جبارزادگان-اصغر احساسي-اسفندياري-رفعت جاه-حسين هاشمي- كارانديش-اشتري-ابوالفضل صلبي-شادمان-صادقي كه تيم ايران بازي هاي خوبي انجام داد.
در سال 1950 تيم ايران در يك جام اروپايي كه در كشور تركيه بين تيم هاي فرانسه ، يوگسلاوي ، ايتاليا ، مصر ، اتريش و تركيه بود شركت داشت كه با بازي هاي خوبي كه انجام داد پس از پيروزي بر ايتاليا ، اتريش و مصر در جاي سوم قرار گرفت.
در سال 1951 در اولين دوره بازي هاي آسيايي كه در دهلي بود شركت نمود كه در اين دوره از بازي ها تيم ايران در جاي سوم آسيا قرار گرفت.
در سال 1962 در بازي هاي چهارجانبه كه بين تيم هاي پاكستان ، سيلان ، تركيه و ايران در لاهور پاكستان انجام شد شركت نمود.
در سال 1963 باز در بازي هاي چهارجانبه در سيلان حضور يافت.
در سال 1964 در تهران تيم ايران موفق شد بازي هاي چهارجانبه را با پيروزي به پايان برساند.
در سال 1966 تيم ايران در بازي هاي آسيايي بانكوك حضور يافت و پس از شكست از تيم هاي فيليپين ، اسرائيل و كره جنوبي و پيروزي بر تيم هاي برمه و ويتنام در جاي هفتم قرار گرفت.
در سال 1970 دوباره بازي هاي آسيايي در كشور تايلند بود و اين بار هم تيم ايران هفتم شد.
در سال 1974 تيم ملي ايران در مسابقات قهرماني بسكتبال آسيا در كشور فيليپين شركت نمود و بازي هاي خوبي كه انجام داد در جاي پنجم قهرماني آسيا قرار گرفت. در اين بازي ها بود كه آقاي محسن خلخالي بعنوان عضو تيم آسيا انتخاب شد و آقاي امير ايلياوي جزو بهترين هاي آسيا شد.
در سال 1974 د ر بازي هاي آسيايي تهران تيم ايران در جاي هفتم قرار گرفت كه پس از حذف تيم كره شمالي يك پله بالاتر قرار گرفت و ششم شد.
در سال 1976 در بازي هاي سه جانبه كه در كشور پاكستان بين تيم هاي ايران ، تركيه و پاكستان بود حضور يافت و سوم شد.
در سال 1357 تيم ملي بازي هاي خوبي در كشور شوروي انجام داد كه با شكست و يك پيروزي به ايران بازگشت.
در سال 1358 به بازي هاي آسيايي اعزام شد.
در سال 1360 به مسابقات قهرماني آسيا كه در كشور هند بود در شهر كلكته شركت داشت و در جاي هشتم قرار گرفت.
در سال 1361 با وجود اينكه تيم ملي ايران از هر لحاظ در آمادگي بسر مي برد و مدت سه ماه در اردو بود يك هفته قبل از مسابقات اجازه شركت به اين تيم داده نشد.
در سال 1362 آخرين باري كه تيم ملي ايران در بازي هاي رسمي شركت داشت در يك سال قبل بود كه در اين دوره از بازي ها چهره خوبي از خودش نشان داد و پس از 5 پيروزي بر تيم هاي پاكستان ، اندونزي ، هنگ گنگ ، هند و اردن و يك شكست از تيم چين در جاي پنجم قرار گرفت. در اين دوره بود كه مرحوم مجيد پاشا مقدم به عضويت تيم آسيا درآمد.
در سال 1381 تيم ملي جوانان بسكتبال نايب قهرمان آسيا و جواز حضور در جام جهاني مالزي را بدست آورد و به مقام شانزدهم رسيد.
در سال 1383 تيم هاي ملي جوانان در كشور هندوستان و اميد در تهران هر دو براي اولين بار در تاريخ تاسيس اين فدراسيون مقام اول آسيا و برنده مدال طلا گرديدند و تيم ملي اميد به جام جهاني راه پيدا نمود كه در مرداد ماه 84 به آرژانتين اعزام مي گردد. 
در سال 1383 و 1384 تيم ملي مردان قهرمان اول مسابقات غرب آسيا در تهران و لبنان شد.
در سالهاي 1382 و 1383 تيم ملي نوجوانان قهرمان غرب آسيا شد.
در سال 1384 جام ملت هاي آسيا در كشور قطر با حضور 16 تيم در چهار گروه برگزار شد كه تيم هاي چين ، لبنان و قطر مقام هاي اول تا سوم را بدست آوردند و تيم ايران در جاي ششم ايستاد. 

پيدايش و توسعه ورزش بسكتبال

تا قبل از سال 1891 ميلادي ورزش هاي فوتبال آمريكايي و بيسبال نزد مردم ايالات متحده بسيار محبوب و مورد توجه بودند. اين دو ورزش بعلت ويژگي هاي خاص خود و نياز به مكان بسيار بزرگ در فضاي آزاد و بنابراين در فصول معيني از سال قابل اجرا بودند. لذا در فصل زمستان فعاليت هاي ورزشي بسيار كم رونق و به ژيمناستيك ، حركات سوئدي و راهپيمايي خلاصه شده و در بعضي نقاط بصورت تعطيل در مي آمد. از اين رو دست اندركاران امر بر آن شدند تا ورزشي ابداع نمايند كه از طرفي امكان اجراي آن در تمام فصول سال ميسر باشد و از طرف ديگر حد فاصل زماني بين فوتبال و بيسبال را پر كند. علاوه بر اين ، هدف ديگري كه با ابداع اين ورزش در مدنظر قرار داشت ادامه فعاليت هاي ورزشي ورزشكاران دو رشته فوق بود تا بدينوسيله بتوانند با ادامه اينگونه فعاليت ها در خارج از فصل آغاز نمايند. با توجه به نكات فوق بود كه بسكتبال در سال 1891 توسط يكي از اساتيد ورزش كالج اسپرينگ فيلد به نام دكتر جيمز نيسميت اختراع شد. چون در اين بازي از سبد و توپ استفاده مي شد و هدف پرتاب و قرار دادن توپ در داخل سبد بود لذا نام بسكتبال را بر روي آن نهاد. در اين سال براي اولين بار بود كه اين ورزش در كالج مذكور در ايالت ماساچوست آمريكا اجرا گرديد.
وسايل اوليه عبارت بودند از يك سبد هلو ، لاستيك داخل توپ فوتبال. پنج اصل اساسي در شكل گرفتن اين ورزش مورد توجه قرار گرفت كه عبارت بودند از :
1-اين بازي به يك توپ نياز دارد كه بايستي بزرگ ، سبك و بوسيله دو دست حمل شود.
2-هيج كس اجازه ندارد زمانيكه توپ را دراختيار دارد بدود.
3-هنگاميكه توپ در جريان است هيچ يك از بازيكنان مجاز نيستند محدوديتي براي بدست آوردن توپ توسط ساير بازيكنان بوجود آورند.
4-هر دو تيم منطقه مشابهي را اشغال مي نمايند.
5-سبد (حلقه) بايستي افقي بوده و در مكاني بالاتر از بازيكنان قرار داشته باشد.
نحوه قرار كگرفتن سبد هلو به اين صورت بود كه يا آن را روي پايه اي نصب مي كردند و با به بالكن موجود در سالن متصل مي شد. در كنار اين پايه يا بالكن نردباني قرار داشت كه هر موقع توپ به ثمر مي رسيد يكي از بازيكنان از آن بالا مي رفت و توپ را از داخل آن خارج نموده بازي مجددا از نيمه زمين آغاز مي گرديد. در سال 1982 يعني به فاصله يك سال پس از اختراع بسكتبال مسابقه اي توسط دو تيم به نمايش گذاشته شد كه يكي از تيم ها را دكتر نيسميت و ديگري را آموس آلونرواستگ رهبري مي نمود. پس از اجراي اين نمايش بود كه ورزش بسكتبال به سرعت توسعه و گسترش يافته و روز به روز محبوبيت بيشتري بين جوانان كسب نمود.
بسكتبال برخلاف بسياري از ورزش هاي ديگر از ابتداي امر مورد توجه خانم ها نيز قرار گرفت و اولين تيم بانوان در سال 1891 در محل كار يا دانشكده مخترع آن تشكيل و در سال 1899 ميلادي براي اولين بار كتاب قانون بسكتبال براي بانوان منتشر گرديد.
بررسي و مطالعه قوانين و مقررات اين بازي در گذشته و تغييرات آن بازگوكننده جالبي از جنبه هاي مختلف گسترش اين ورزش مي باشد. بدين معني كه بسكتبال در ابتدا خيلي آرام و آهسته اجرا مي شد و به قدرت جسماني كمتري نياز داشت. زمين بازي در مراحل اوليه گسترش اين ورزش به سه قسمت تقسيم مي شد و بازيكنان هر ناحيه تنها مي توانستند در منطقه مربوط به خود به فعاليت بپردازند. بعدها كه بازي از سرعت بيشتري برخوردار شد زمين بازي نيز به دو قسمت تبديل گرديد. در آغاز پيدايش بسكتبال بازيكنان مجاز بودند تنها يكبار توپ را زمين بزنند. بعدها اين تعداد به دو يا سه بار افزايش يافت. در حال حاضر اين تعداد محدود نبوده و بازيكن مجاز است با توجه به موقعيت خود در زمين بازي پس از دراختيار گرفتن توپ هرچند بار كه مايل باشد آن را به زمين بزند.
نكات جالبي كه در مجموعه سيزده گانه قوانين مقدماتي بسكتبال در آن زمان جاي داشت عبارت بودند از :
1-امكان ضربه زدن به توپ وجود داشت اما نه با مچ دست.
2-هرگاه بازيكني بهر دليلي از بازي اخراج مي شد بازيكن ديگري بجاي وي به بازي وارد نمي شد.
3-يك امتياز به نفع تيم مقابل تيمي كه مرتكب سه خطا شده بود ثبت مي شد.
4-وقتي توپي از زمين خارج مي شد اولين فردي كه آن را لمس مي كرد صاحب آن شناخته شده و مي توانست توپ را به داخل زمين پرتاب نموده و آن را به جريان بگذارد.
بازي از دو نيمه 15 دقيقه اي و يك استراحت 5 دقيقه اي بين دو نيمه تشكيل مي شد. تعداد بازيكناني كه يك تيم را تشكيل مي دادند به اندازه زمين بستگي داشت و بين 3 الي 40 نفر متغير بود. تعداد كمتر از حالت تكنيكي و علمي بيشتر و تعداد زيادتر از جنبه تفريحي بيشتري برخوردار بود. بهترين شكل يك تيم از نظر تعداد و تركيب نفرات به اين صورت بوده كه دروازه بان دو گارد ، سه سانتر ، دو فوروارد و يك بازيكن در انتهاي زمين. بنابراين در آغاز تعداد مطلوب براي يك تيم 9 نفر بود. وظيفه دروازه بان و دو گارد جلوگيري از كسب امتياز توسط بازيكنان تيم مقابل. فورواردها مسئول كسب امتياز و سانترها نقش تغذيه كننده بازيكناني را در جلو بهترين فرصت را دراختيار داشتند عهده دار بودند. بازيكنان در اين زمان از لباس ژيمناستيك كه عبارت بود از يك شلوار بلند و بلوز آستين كوتاه استفاده مي كردند.
فقدان قوانين و مقررات در دوره مقدماتي بسكتبال باعث پيدايش مسائل اجرايي بسيار و درنتيجه كاهش جذابيت اين بازي شد. بطور مثال بازيكنان بلندقد در كنار سبد مي ايستادند و با دريافت توپ از ساير بازيكنان آن را به ثمر مي رساندند و از انجام حركات جالب كه در حال حاضر در بازي بسكتبال و بويژه در تاكتيك هاي حمله مشاهده مي شود خبر و اثري نبود. مسئله ديگري كه از تحرك بازي مي كاست آن بود كه بازيكن هرقدر مايل بود مي توانست توپ را نزد خود نگاه دارد. بهمين نحو يك تيم مي توانست به مدت دلخواه توپ را حفظ نمايد.
اين وضع تا سال 1930 با تغييرات جزئي كه به نمونه هايي از آن اشاره خواهد شد ادامه داشت.
1-ابتدا به هر پرتاب يك امتياز و به پرتاب هاي دورتر از 6 متر ، 3 امتياز تعلق مي گرفت.
2-تعداد خطاهايي كه به اخراج بازيكن منتهي مي شد از 2 به 5 نفر افزايش يافت.
3-تعداد متغير بازيكنان در سال 1897 روي 5 نفر تثبيت شد.
4-دريبل كننده تنها مي توانست با يك دست دريبل كند و تا سال 1901 اجازه شوت نداشت.
5-در سال 1908 استفاده از هر دو دست در دريبل مجاز شد.
در سال 1930 تحول چشمگيري در اين ورزش بوجود آمد و با تجديدنظر در مقررات موجود و تكميل آنها بسكتبال بسمت تكامل هرچه بيشتر گام برداشت. در اين سال بود كه هنك لوئي ستي دانشجوي دانشگاه استانفورد كاليفرنيا براي اولين بار شوت جفت را به نمايش گذاشت و باعث افزايش تحرك و درنتيجه محبوبيت اين ورزش در بين جوانان گرديد. اين اختراع بهمراه قوانيني نظير قانون 3 ثانيه و 10 ثانيه (1936) كه به افزايش تحرك بازيكنان منجر گرديد باعث شد كه اين مرحله بعنوان نقطه عطفي در توسعه و گسترش بسكتبال محسوب شود. زيرا علاوه بر افزايش قابل ملاحظه سرعت در بازي ، از نقطه نظرهاي تكنيكي و تاكتيكي باعث پيدايش عوامل مختلف نسبت به دستيابي به هدف و پرتاب توپ در سبد شد.
امروزه در بسياري از كشورهاي جهان بازي بسكتبال جاي خود را در بين ورزش ها پيدا نموده و طرفداران زيادي دست و پا كرده است بطوريكه در اكثر مدارس و دانشگاهها و ساير موسسات آموزشي جوانان به اجراي آن مبادرت مي ورزند
تا سال 1932 بسكتبال در جمع ورزش هاي المپيكي قرار نداشت. در المپيك 1936 برلين بود كه براي اولين بار اين رشته به ليست ورزش هاي متداول المپيك افزوده گشت و اولين دوره مسابقات آن با شركت 21 تيم برگزار گرديد.
اين بازي در سالهاي 1314 . 1315 شمسي براي اولين بار توسط آقاي فريدون شريف زاده كه در آن زمان تحصيلات عاليه خود را در كشور تركيه به پايان رسانيده بود ارائه شد. نامبرده در كالج البرز اين ورزش را متداول نمود و سپس ساير مربيان ورزش در كشور به ترويج آن مبادرت ورزيدند. آهنگ گسترش بسكتبال در ايران نيز مانند ساير كشورهاي جهان بسيار سريع بود بطوريكه بيش از 10 سال از آن تاريخ نگذشته بود كه تيم بسكتبال كشور ما در بازي هاي المپيك 1948 لندن شركت نمود.